საქართველოს ეროვნული არქივის მიერ სოლიდარობის ფონდში გადარიცხული თანხები

ნოემბრის თვეში გადაირიცხა: 548 ₾

დღევანდელი მონაცემებით სულ გადარიცხულია: 53971 ₾

ნოემბერი 548₾

en

მენიუ

ჩვენ შესახებ
არქივები
საარქივო დოკუმენტები
- საარქივო ფონდები
- საარქივო კოლექციები
გამოფენები
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2011-2015
- 2025
საარქივო ფილმების ფესტივალი TIAFF
- თბილისის საარქივო ფილმების IV საერთაშორისო ფესტივალი 2025
- თბილისის საარქივო ფილმების საერთაშორისო ფესტივალი 2024
კონფერენციები
- X საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია - 2025
- IX საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია - 2024
მულტიმედიური გვერდები
პროექტები
საგამოფენო პავილიონი
სერვისები
კითხვარები
პუბლიკაციები
ელექტრონული კატალოგები
პერსონალურ მონაცემთა დაცვა
კონტაქტი
ადაპტირებული გვერდი
კინოთეატრი

ფოტომასალა

პროექტები
ქართული სიძველეები
ფოტომასალა

ფოტოგალერეა

ფეშხუმის პერექელი. კომპოზიცია „ხატი მიძინებისა“, 1660-1675 წწ.
<br>მცხეთა, სვეტიცხოველი.<br>
დაცულია საქართველოს ეროვნული მუზეუმის შალვა ამირანაშვილის სახელობის საქართველოს ხელოვნების მუზეუმში. <br>
დიმიტრი ერმაკოვის კოლექციიდან.

<h3>ა) ვარსკვლავი;</h3>
<h3>ბ) სვეტიცხოვლის სანაწილე (სვეტის სასწაულის გამოსახულებით);</h3>
<h3>გ) ჭედური სანაწილე;</h3>
<h3>დ) სამი ჯვარი;</h3>
<h3>ე) ბარძიმი კოვზით;</h3>
<h3>ვ) ტაკუკი ლამბაქით. </h3>
<h3>მცხეთა. </h3>
<h3>დიმიტრი ერმაკოვის კოლექციიდან</h3>

კარედი სვეტის სასწაულით. გამოსახულები არიან: წმინდა ნინო, მირიან მეფე, წმინდა სიდონია კვართით და შუაში ანგელოზი ცხოველსმყოფელი სვეტით. <br>
სვეტიცხოველი, მცხეთა. <br>
დიმიტრი ერმაკოვის კოლექცია.

გელათის ოთხთავი. <br>
ექვთიმე თაყაიშვილის ექსპედიცია გურია-სამეგრელოსა და იმერეთში.
<br> 1913 წელი.

გელათის ოთხთავი. <br>
ექვთიმე თაყაიშვილის ექსპედიცია გურია-სამეგრელოსა და იმერეთში.
<br> 1913 წელი.

„მთავარანგელოზის ხატი, წამლით დახატული“.

იფარის თემი, სოფ. ზეგანი, ექვთიმე თაყაიშვილის ექსპედიცია სვანეთში.
1910 წელი.

საკურთხევლის ჯვარი, ვენეცია <br>
ლატალის თემი, სოფ. ენაში, 1910 წელი <br>
„მარტო სვანეთში გვხვდება და სხვა საქართველოს ადგილებში ჯერ უცნობი არის“, -ექვთიმე თაყაიშვილი ვენეციური ჯვრის შესახებ.

სანაწილე (ლუსკუმა) <br>
სანაწილე ყაზბეგშია ნაპოვნი. <br>
ლუსკუმაზე იკვეთება სხვადასხვა დროის ჭედურობა, მათ შორის მაცხოვრის ხელთუქმნელი ხატის გამოსახულება. დღეისათვის სანაწილე დაკარგულად ითვლება. <br>
გადაღების ადგილი: ყაზბეგი <br>
[XIX საუკუნის მეორე ნახევარი]

მეფე იმამყული-ხანის მიერ წმინდა დავითის საფლავისათვის მიცემული აკურის შეწირულების განახლების სიგელი, 1708, 1723 წლები. <br>
ზურგიან სკამებზე მჯდომი ოთხი გვირგვინოსანი პირი: ბატონიშვილი თეიმურაზ, მეფე დავით (იმამყული-ხანი), მეფე ერეკლე (ნაზარ ალი-ხანი), მეფე კონსტანტინე. <br>
საბუთის დედანი დაკარგულია.

სახარების შესანახი ვერცხლის ჭედური ყუთი (ლუსკუმა) <br>
XVII-XVIII საუკუნეები <br>
გადაღების ადგილი: კაცხის მონასტერი <br>
[1919 წელი]

გელათის მონასტრის სიძველეები <br>
ფოტოზე წარმოდგენილი საგანძურიდან დღემდე მხოლოდ ნაწილმა მოაღწია: <br>

სამღვდელმთავრო შესამოსელი დაცულია საქართველოს ეროვნული მუზეუმის შალვა ამირანაშვილის სახელობის საქართველოს ხელოვნების მუზეუმში: 1) ეპიტრაქილი, 1743-1773 წლები. ახლავს ბესარიონ კათოლიკოსის (1743-1773 წლები) საქტიტორო წარწერა; 3) საკოსი, ათორმეტი დღესასწაული, XVIII საუკუნის
პირველი ნახევარი; 4) მიტრა, ზიარების, ფერხთა ბანის, სერობის, აგრეთვე ჩვილედი ღმრთისმშობლის გამოსახულებებით, XVI-XVII საუკუნე; 6) მიტრა, კომპოზიცია: ზეციური სამოთხე, XVII საუკუნე; 7) მიტრა ხარების, მაცხოვრისა და ქერუბიმების გამოსახულებით, XVII საუკუნე. <br>
დღეისთვის არ იძებნება: 2) ომოფორი; 5) მიტრა; 8) სამღვდელმთავრო საგვერდულები; 9) ბარძიმი და საზიარებელი კოვზი; 10) ფეშხუმი ვარსკვლავით; 11) ქოშები; 12) სახარება ჭედური ყდით. <br>
ხელნაწერი მთლიანად ეტრატზე ყოფილა გადანუსხული; ტექსტს ერთვოდა მახარებლების მინიატურები და არაერთი ანდერძი; წინა ყდას ამკობდა ღმრთისმშობლისა და მთავარანგელოზების მინანქრული გამოსახულება, ხოლო უკანა ყდას – წმინდა დემეტრეს მინანქრის ხატი. XIX საუკუნის 80-იან წლებში სახარება მონასტრიდან გაიტანა თბილისელმა ფოტოგრაფმა საბინ-გუსმა. ამის შემდეგ სახარების კვალი გაქრა, ხოლო ყდაზე დაკრული ორი ხატი მოგვიანებით აღმოჩნდა ჯერ ი. ბალაშოვის კოლექციაში, შემდეგ კი: ღმრთისმშობლის გამოსახულება ბრიუსელში მდებარე Stoclet Palace-ში, წმინდა დემეტრეს მინანქრის ხატი კი – ჯერ მ. ბოტკინთან, ბოლოს კი ბერლინის Shlossmuseum-ში. <br>
გადაღების ადგილი: გელათის მონასტერი;
<br>[XIX საუკუნის II ნახევარი]
<br>დიმიტრი ერმაკოვის კოლექცია.

მთავარანგელოზ მიქაელის ხატი <br>
1885 წლამდე ხატი ჯუმათის მონასტერში ინახებოდა. ის ოქროსი იყო, ტიხრულ მინანქარში შესრულებული, 10 მედალიონი ამკობდა და უკანა მხარეს „სუანთა ერისთავის“, გიორგი გურიელის წარწერა ჰქონდა. შემდეგ ხატი „რესტავრაციის“ მიზეზით მონასტრიდან გაუტანიათ და უკან აღარ მოუბრუნებიათ. ხატიდან მოხსნილი 6 მედალიონი ვერცხლის ახალ ხატზე დაუკრავთ და ასეთი სახით ჩაუბარებიათ მონასტრისთვის. 1889 წელს გურიაში ჩასულმა დიმიტრი ბაქრაძემ და ნიკოდიმ კონდაკოვმა სწორედ ეს ახალი ხატი ნახეს, რომელიც ამჯერად უკვე შემოქმედის მონასტერში იყო დაცული. <br>
ახალი ხატი 6 მედალიონით, ისევე, როგორც მიქაელ მთავარანგელოზის ოქროს ხატი, დაკარგულად ითვლება. დანარჩენი 4 მედალიონი რუსეთში მ. ბოტკინისა და ა. ბობრინსკის კოლექციებში მოხვდა. მათგან ორი, მაცხოვრისა და წმინდა დიმიტრის გამოსახულებით, 1923 წელს რუსეთიდან საქართველოში დააბრუნეს და
ამჟამად ხელოვნების მუზეუმის ექსპონატებია. მესამე და მეოთხე მედალიონები კი, წმინდა გიორგისა და წმინდა თევდორე სტრატილატის გამოსახულებით, 1924 წლიდან სანკტ-პეტერბურგში ერმიტაჟსა და რუსულ მუზეუმში ინახება. <br>
გადაღების ადგილი: გურია, ჯუმათის მონასტერი; <br>
[1878 წელი] <br>
დიმიტრი ერმაკოვის კოლექცია.

ჭალის მონასტრის საწინამძღვრე ჯვრები <br>
ჯვრები დაკარგულად ითვლება. <br>
პირველ ჯვარზე, შუაში, ჯვარცმის, გვერდებზე: ღვთისმშობლისა და წმინდა მოციქულ იოანე ღვითისმეტყველის გამოსახულებაა, ჯვრის ზედა ნაწილზე გამოსახულია წმინდა გრიგოლ ღვთისმეტყველი; ქვედაზე კი - 1722 წლის მხედრული წარწერა: „ქ. ჩვენ, გივის ამილახორის ძემ გიორგიმ ეშიკაღაბაშმა მოვაჭედინეთ ხატი ესე წმინდის გრიგოლის სულისა ჩვენისა სახსრად, ამინ“.
გადაღების ადგილი: ქვემო ჭალა; <br>[1875-1895] <br> ფოტოგრაფი: ალექსანდრე როინაშვილი.

ფერისცვალების ჭედური ხატი, 1008 წელი <br>

1873 წელს დიმიტრი ბაქრაძის მიერ პირველად აღიწერა გურიის მონასტრები. მეცნიერი მიუთითებს სამი ფირფიტის შესახებ, რომლებზეც სახარებისეული სიუჟეტებია გამოსახული. ეს ფირფიტები ოდესღაც ერთი მთლიანობის ნაწილი უნდა ყოფილიყო. მათგან ორი – იერუსალიმად შესვლა და ჯვარცმა – ერთ დაფაზე იყო
დაკრული და შემოქმედის მონასტრის ღვთაების ეკლესიაში ინახებოდა, ხოლო მესამე, ფერისცვალების გამოსახულებით, მონასტრის ზარზმის ტაძარში იყო დაცული.<br>
ფერისცვალების ხატის უკანა მხარეს შესრულებული ყოფილა წარწერა, რომლის მიხედვით დაახლოებით XVII-XVIII საუკუნეებში ნაკეთობა განუახლებია და თავიდან შეუჭედავს შემოქმედის მონასტრის წინამძღვრის, იაკობ დუმბაძის ძმას – იესეს.

<br>ფერისცვალების ხატზე, ტრადიციისამებრ, გამოსახულია მაცხოვარი, მისგან მარცხნივ და მარჯვნივ – ელია და მოსე წინასწარმეტყველები, პირქვე დამხობილნი არიან მოციქულები: პეტრე, იოანე და იაკობი. ხატს აქვს დიდი ასომთავრული წარწერები: „ფერისცვალება“, „წ(მიდა)ჲ [ე]ლია“ და „წ(მიდა)ჲ მოსე წ(ი)ნასწ(ა)რმ(ე)ტყველი“. <br>
ფირფიტების შექმნის თარიღი – 1008 – წელი დატანილი იყო ჯვარცმის ხატზე.
<br>
სამივე ფირფიტა, სხვა საგანძურთან ერთად, უკვალოდ გაქრა საქართველოს გასაბჭოების შემდეგ, კერძოდ კი 1923-24 წლებში, გურიაში მიმდინარე ანტირელიგიური კამპანიის დროს.
გადაღების ადგილი: შემოქმედის მონასტერი; თარიღი: [1913 წელი]; <br>
ფოტოგრაფი: თეოდორ კიუნე; დიმიტრი ერმაკოვის კოლექცია.

ქვა ასომთავრული წარწერით <br>
ქვა დაკარგულად ითვლება<br>
კაცხის მონასტერი <br>
წარწერის მიხედვით, ეკლესიის მოძღვარი ჯიხუაის ძე მოხსენიებას ითხოვს. ამჟამად ქვის ადგილსამყოფელი უცნობია. <br>
გადაღების ადგილი: კაცხის მონასტერი <br>
[1919 წელი] <br>
ფოტოგრაფი: თეოდორე კიუნე; <br>
დიმიტრი ერმაკოვის კოლექცია.

ღმრთისმშობლის ჭედური კარედი ხატი, X საუკუნე <br>
ხატის შუაში წარმოდგენილია საყდარზე დაბრძანებული ღმრთისმშობელი, გვერდებზე კი მოციქულები – პეტრე და პავლე. მარჯვენა და მარცხენა ფრთებზე წმინდა მხედრები: გიორგი და თევდორე. ხატის სამკუთხედ ქუდზე ჯვარია გამოსახული, ხოლო ღმრთისმშობლის ხატის ქვემოთ, ცენტრში – იესო ქრისტე, გვერდებზე კი ორი ჯვარცმა და, სავარაუდოდ, წმინდა გიორგი. <br>
სამკარედის ხატი დაცული იყო ლაშხეთის თემის სოფელ ჩუკულში. დღემდე მოღწეულია მხოლოდ მარცხენა ფრთა წმინდა გიორგის გამოსახულებით და ქვედა ნაწილის მცირე დეტალები, რომლებიც 1934 წლიდან ჩუკულისა და ჯახუნდერის ეკლესიებიდან გატაცებულ სხვა ნივთების ფრაგმენტებთან ერთად, ნიკო ბერძენიშვილის სახელობის ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიულ მუზეუმში ინახება.
ხატის ძირითადი ნაწილი, როგორც ჩანს, 1933 წელს დაიკარგა, როდესაც გაიძარცვა ლეჩხუმისა და სვანეთის ეკლესიები. <br>
გადაღების ადგილი: ლაშხეთის თემი, ლენტეხი, სოფელი ჩუკული; 1910 წელი. <br> ფოტოგრაფი: დიმიტრი ერმაკოვი.

იერუსალიმად შესვლა, წმინდა მოციქული იოანე ღვთისმეტყველი
<br>
ხატი დაკარგულად ითვლება. <br>
გადაღების ადგილი: შემოქმედის ეპარქია. <br>
[1913 წელი] <br>
დიმიტრი ერმაკოვის კოლექცია

იშხნის ტაძრის დიდი საწინამძღვრო ჯვარი, 973 წელი <br>
ჯვრის ფოტოზე აღბეჭდვა ექვთიმე თაყაიშვილმა მოახერხა 1910 წელს ლეჩხუმში მოგზაურობისას. <br>
ჯვარი განსაკუთრებული ღირებულებისა იყო როგორც მხატვრული თვალსაზრისით, ისე მასზე არსებული სხვადასხვა დროის წარწერების გამო. <br>
ამჟამად საქართველოს ეროვნული მუზეუმის შალვა ამირანაშვილის სახელობის საქართველოს ხელოვნების მუზეუმში ამ ჯვრის მხოლოდ ნაწილია დაცული, ვინაიდან 1930 წელს ხელოვნების მუზეუმი გაუძარცვავთ, რის შემდეგაც სრულად დაიკარგა ჯვარზე ადრე არსებული წარწერები. <br>
გადაღების ადგილი: ცაგერი. <br>
1910 წელი. <br>
ფოტოგრაფი: დიმიტრი ერმაკოვი.

მულტიმედიური გვერდები
საქართველოს პირველი რესპუბლიკა - საგანმანათლებლო პროექტი
კითხვარები
UNESCO-ს მსოფლიო მეხსიერების რეესტრი
არქივის წიგნები ონლაინ
ანტისაბჭოთა ეროვნული მოძრაობა და აჯანყებები საქართველოში (1921-1924)
საჯარო ლექციები, პრეზენტაციები, ჩანაწერები
თბილისის საარქივო ფილმების საერთაშორისო ფესტივალი
სტუდენტური სამეცნიერო პროექტი
ხელნაწერთა ანალიტიკური კატალოგი
- პროექტის შესახებ
- ხელნაწერთა აღწერილობები
დიგიტალიზაცია
გენეალოგია
- გენეალოგიის ისტორია
- გენეალოგიური კვლევა
მედიათეკა
საქართველოს ქალაქები
ლახამულას ოთხთავი
ქართული სიძველეები
საქართველოს ეროვნული არქივი - 100
პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკა - 100
საქართველოს ქალაქები
ძმები ნობელების ისტორიის შესწავლის პროექტი
ეროვნული არქივის ფოტოსამყარო

კინოდარბაზი
პავილიონი
ონლაინ მაღაზია
ელექტრონული კატალოგები

ცხელი ხაზი

გენერალური ინსპექცია

(+995 32) 2405599

საცნობარო განყოფილება

(+995 32) 2290505

კონტაქტი

ვაჟა-ფშაველას გამზირი N1, თბილისი 0160, საქართველო
2290505
info@archives.gov.ge

© საქართველოს ეროვნული არქივი