უკან დაბრუნება
ვახუშტის ატლასი. ყდა. <br> Atlas of Vakhushti. Cover

ვახუშტის ატლასი. ყდა.
Atlas of Vakhushti. Cover

ვახუშტის რუკა <br> კავკასიის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The Caucasus map <br> „რუკა მოხაზული საქართველოსი, ანუ ივერიისა, ანუ გიორგიისა, ახალს პოვნილს მენაკთა ზედა უფლისა ფელეს მიერსა, ორთა კასპიისა და შავს ზღვას შორისი, რომელი წილად ხვდათ რვათა ძმათა, და მჩენარებს თვითვეულად ქართლოსისა, ეგროსისა, ბარდოსისა, მოვაკანისა, ჰეროსისა, ლეკოსისა და კავკასოსი. ხოლო ჰავოსისა არა სად მჩენარებს. ხოლო შვიდთა ძმათა წილი თვისითა მთითა, მდინარითა, ტბითა და საზღვრითა და საჩინოთა ადგილითა, ჩემ მიერ მეფის შვილი ვახუშტი“.

ვახუშტის რუკა
კავკასიის რუკა
Atlas of Vakhushti
The Caucasus map
„რუკა მოხაზული საქართველოსი, ანუ ივერიისა, ანუ გიორგიისა, ახალს პოვნილს მენაკთა ზედა უფლისა ფელეს მიერსა, ორთა კასპიისა და შავს ზღვას შორისი, რომელი წილად ხვდათ რვათა ძმათა, და მჩენარებს თვითვეულად ქართლოსისა, ეგროსისა, ბარდოსისა, მოვაკანისა, ჰეროსისა, ლეკოსისა და კავკასოსი. ხოლო ჰავოსისა არა სად მჩენარებს. ხოლო შვიდთა ძმათა წილი თვისითა მთითა, მდინარითა, ტბითა და საზღვრითა და საჩინოთა ადგილითა, ჩემ მიერ მეფის შვილი ვახუშტი“.

ვახუშტის ატლასი <br> ქართლოსის ქვეყნის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of country of Kartlos <br> „ქარტა ქართლოსის წილისა რომელიცა ძმათა თვისთა შორის ქვეყანანი ხვდა და შემდგომად მისსა ცოლმან ქართლისოსამან განუყო ხუთთა ძეთა თვისთა, მცხეთოსს, გარდაბანოსს, გაჩიოს, კახოს, და კუხოსს. მერმე კვალად მცხეთოსს ხვედრი თვისი განუყო ძეთა თვისთა სამთა, უფლოსს, ოძრახოს და ჯავახოს. მოხაზული თვისითა ქალაქითა, მთითა, მდინარითა და საზღვრითა“.

ვახუშტის ატლასი
ქართლოსის ქვეყნის რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of country of Kartlos
„ქარტა ქართლოსის წილისა რომელიცა ძმათა თვისთა შორის ქვეყანანი ხვდა და შემდგომად მისსა ცოლმან ქართლისოსამან განუყო ხუთთა ძეთა თვისთა, მცხეთოსს, გარდაბანოსს, გაჩიოს, კახოს, და კუხოსს. მერმე კვალად მცხეთოსს ხვედრი თვისი განუყო ძეთა თვისთა სამთა, უფლოსს, ოძრახოს და ჯავახოს. მოხაზული თვისითა ქალაქითა, მთითა, მდინარითა და საზღვრითა“.

ვახუშტის ატლასი <br>მეფე ფარნავაზის დროინდელი ათი საერისთავოს რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of the ten Duchies of the King Pharnavaz’s period <br> „რუკა საქართველოსი, ანუ იბერიისა, განყოფილი ათ საერისთაოდ, რომელი განყო პირველმან მეფემან ფარნაოზ და იყო ვიდრე ბაგრატიონამდე. ხოლო შემდგომად სხვარიგ. მოხაზული მის მიერვე“.

ვახუშტის ატლასი
მეფე ფარნავაზის დროინდელი ათი საერისთავოს რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of the ten Duchies of the King Pharnavaz’s period
„რუკა საქართველოსი, ანუ იბერიისა, განყოფილი ათ საერისთაოდ, რომელი განყო პირველმან მეფემან ფარნაოზ და იყო ვიდრე ბაგრატიონამდე. ხოლო შემდგომად სხვარიგ. მოხაზული მის მიერვე“.

ვახუშტის ატლასი <br> საქართველოს ანუ ივერიის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Georgia or Iveria <br> „რუკა საქართველოსი, ანუ ივერიის, ანუ გიორგიისა, ახალს პოვნილს მენაკსა ზედა უფლის ფელეს მიერსა, რომელსა ზედა მჩენარებს თვითვეულად ქართლი, კახეთი, რანი, ხოლო აწ ყარაბაღი, მოვაკანი ხოლო აწ შირვანი. დაღისტანი, კავკასი, ოსეთი ხოლო აწ ოსეთ და ჩერქეზი და სვანეთი. ეგრისი, შემდგომად აფხაზეთი და განყოფით ჯიქეთი. აფხაზიეთ, ოდიში, გურია, იმერეთი, კვლად ქართლოსის წილი საათაბაგო და განყოფით სამცხე-ჯავახეთი. კოლა-არტანი და კლარჯეთი, სომხითი, ხოლო აწ აზრუმი, ბასიანი, ყარსი და ერევნის ადგილნი, თვისის მთით, მდინარით, ტბით და სამზღვრით. მეფის შვილის ვახუშტითვე“.

ვახუშტის ატლასი
საქართველოს ანუ ივერიის რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of Georgia or Iveria
„რუკა საქართველოსი, ანუ ივერიის, ანუ გიორგიისა, ახალს პოვნილს მენაკსა ზედა უფლის ფელეს მიერსა, რომელსა ზედა მჩენარებს თვითვეულად ქართლი, კახეთი, რანი, ხოლო აწ ყარაბაღი, მოვაკანი ხოლო აწ შირვანი. დაღისტანი, კავკასი, ოსეთი ხოლო აწ ოსეთ და ჩერქეზი და სვანეთი. ეგრისი, შემდგომად აფხაზეთი და განყოფით ჯიქეთი. აფხაზიეთ, ოდიში, გურია, იმერეთი, კვლად ქართლოსის წილი საათაბაგო და განყოფით სამცხე-ჯავახეთი. კოლა-არტანი და კლარჯეთი, სომხითი, ხოლო აწ აზრუმი, ბასიანი, ყარსი და ერევნის ადგილნი, თვისის მთით, მდინარით, ტბით და სამზღვრით. მეფის შვილის ვახუშტითვე“.

ვახუშტის ატლასი. <br>საქართველოს მეფეების გენეალოგიური ტაბულა 1755 წლამდე <br> Atlas of Vakhushti <br> The Genealogical table of the Georgian Kings till 1755

ვახუშტის ატლასი.
საქართველოს მეფეების გენეალოგიური ტაბულა 1755 წლამდე
Atlas of Vakhushti
The Genealogical table of the Georgian Kings till 1755

ვახუშტის ატლასი. <br> ქართლის რუკა (ზოგადი) <br> Atlas of Vakhushti. <br> The map of Kartli (General) <br> „ქარტა ანუ რუკა ქართლისა სრულიადისა გარემოსი, მისი იმერეთი, კახეთი, სამცხე-ჯავახეთი, ერევნის ადგილი და ყაზახი თვისისა საჩინო ადგილებითა“.

ვახუშტის ატლასი.
ქართლის რუკა (ზოგადი)
Atlas of Vakhushti.
The map of Kartli (General)
„ქარტა ანუ რუკა ქართლისა სრულიადისა გარემოსი, მისი იმერეთი, კახეთი, სამცხე-ჯავახეთი, ერევნის ადგილი და ყაზახი თვისისა საჩინო ადგილებითა“.

ვახუშტის ატლასი <br>ქართლის რუკა (მტკვრის ჩრდილოეთით) <br> Atlas of Vakhushti <br>The map of Kartli (to the North of Mtkvari) <br> „რუკა ქართლისა მტკვრის ჩდილოეთისა, რომელსა შინა მჩენარებს ჴეობანი და სადროშონი ორნი მუხრანისა და ზემო ქართლისა ახალს პოვნილს უფლის ფელეს მენაკთა ზედა. ჩემ მიერ მეფის შვილის ვახუშტისაგან“.

ვახუშტის ატლასი
ქართლის რუკა (მტკვრის ჩრდილოეთით)
Atlas of Vakhushti
The map of Kartli (to the North of Mtkvari)
„რუკა ქართლისა მტკვრის ჩდილოეთისა, რომელსა შინა მჩენარებს ჴეობანი და სადროშონი ორნი მუხრანისა და ზემო ქართლისა ახალს პოვნილს უფლის ფელეს მენაკთა ზედა. ჩემ მიერ მეფის შვილის ვახუშტისაგან“.

ვახუშტის ატლასი <br> შიდა ქართლის სასარდლოების რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Shida Kartli Commanderships <br> „ქარტა ანუ რუკა ძველად ზენა სოფლებისა ანუ შიდა ქართლისა და აწ წოდებული ქართლისა, რომელი განიყოფის აწინდელს ჟამსა შინა ოთხ სასპასპეტოთ: წითელი არს მეფისა თანა მყოფი და მეოთხე სადროშოსი; მწვანე არს მესამე სასპასპეტო და მესამე სადროშო მუხრანისა; მემარცხენე ყვითელი არს მეორე სასპასპეტო და მემარჯვენე დროშა ზემო ქართლისა ამილახორის სასარდლო. ყოვლის საზღვრით თვისით დახაზულნი უმჯობესათ სხვათა აქა მოხაზულთა რუკათაგან, ხოლო ნიშნი ვითარცა სხვათა ქართათა შინა, ეგრეთვე აქაცი იუწყე ხოლო აღმოსავლით აქუს კახეთი, სამჴრით საბარათიანო, დასავლით იმერეთი და ჩდილოთ ოსეთი. რომლისა დვალეთი წითლით მოხაზულია“.

ვახუშტის ატლასი
შიდა ქართლის სასარდლოების რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of Shida Kartli Commanderships
„ქარტა ანუ რუკა ძველად ზენა სოფლებისა ანუ შიდა ქართლისა და აწ წოდებული ქართლისა, რომელი განიყოფის აწინდელს ჟამსა შინა ოთხ სასპასპეტოთ: წითელი არს მეფისა თანა მყოფი და მეოთხე სადროშოსი; მწვანე არს მესამე სასპასპეტო და მესამე სადროშო მუხრანისა; მემარცხენე ყვითელი არს მეორე სასპასპეტო და მემარჯვენე დროშა ზემო ქართლისა ამილახორის სასარდლო. ყოვლის საზღვრით თვისით დახაზულნი უმჯობესათ სხვათა აქა მოხაზულთა რუკათაგან, ხოლო ნიშნი ვითარცა სხვათა ქართათა შინა, ეგრეთვე აქაცი იუწყე ხოლო აღმოსავლით აქუს კახეთი, სამჴრით საბარათიანო, დასავლით იმერეთი და ჩდილოთ ოსეთი. რომლისა დვალეთი წითლით მოხაზულია“.

ვახუშტის ატლასი <br> ხუნანისა და სამშვილდის საერისთავოები <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of duchies of Khunani and Samshvilde <br> „ქარტა ანუ რუკა ძველათ ორის საერისთოსი - ხუნანისა და სამშვილდისა, ხოლო აწინდელს ჟამსა შინა პირველი სასპასპეტო მეწინავე, რომელსა უწოდებენ სომხით საბარათიანოსასა, მოხაზული სხვათა ქართატაგან უუმჯობესათ ჴეობა-ჴეობად და ადგილად-ადგილათ, რომელსა აქუს აღმოსავლით კახეთი და ყაზახი, სამხრით ერევანი, დასავლით ჯავახეთი და ჩდილოთ ქართლი. ხოლო ნიშნი იუწყე ვითარცა სხვათა რუკათა შინანი“.

ვახუშტის ატლასი
ხუნანისა და სამშვილდის საერისთავოები
Atlas of Vakhushti
The map of duchies of Khunani and Samshvilde
„ქარტა ანუ რუკა ძველათ ორის საერისთოსი - ხუნანისა და სამშვილდისა, ხოლო აწინდელს ჟამსა შინა პირველი სასპასპეტო მეწინავე, რომელსა უწოდებენ სომხით საბარათიანოსასა, მოხაზული სხვათა ქართატაგან უუმჯობესათ ჴეობა-ჴეობად და ადგილად-ადგილათ, რომელსა აქუს აღმოსავლით კახეთი და ყაზახი, სამხრით ერევანი, დასავლით ჯავახეთი და ჩდილოთ ქართლი. ხოლო ნიშნი იუწყე ვითარცა სხვათა რუკათა შინანი“.

ვახუშტის ატლასი. <br> ქართლის რუკა <br> Atlas of Vakhushti. <br> The map of Kartli <br> „ქარტა ქართლისა ანუ რუკა, რომელი წილად ხვდა უფლოსს ძესა მცხეთოისასა და შემდგომან უწოდა წილხდომილსა თვისსა ზენა სოფლები, ანუ შიდა ქართლი: და შემდგომად მეფის ფარნაოზისა იქმნა ერთ საერისთოთ, რომელი აქუნდა სპასალარსა, ხოლო აწ არს სამ სადროშოდ, რომელიცა არს ყვითლის ფერითა, ხოლო ტაშისკარს ზეითი წითელი არს სამცხისა, წილი ოძრახოსი, და სურამალს იქითი ნარინჯი არს წილი ეგროსისა და მტკვარს არაგვს იქითი წითელი არს წილი კახ-კუხოსისა, რომელიცა აწ უპყრავს მეფესა ქართლისასა. ნიშანი ამისნი ვითარცა სხვა ქარტასა შინა ეგრეთ იუწყე“.

ვახუშტის ატლასი.
ქართლის რუკა
Atlas of Vakhushti.
The map of Kartli
„ქარტა ქართლისა ანუ რუკა, რომელი წილად ხვდა უფლოსს ძესა მცხეთოისასა და შემდგომან უწოდა წილხდომილსა თვისსა ზენა სოფლები, ანუ შიდა ქართლი: და შემდგომად მეფის ფარნაოზისა იქმნა ერთ საერისთოთ, რომელი აქუნდა სპასალარსა, ხოლო აწ არს სამ სადროშოდ, რომელიცა არს ყვითლის ფერითა, ხოლო ტაშისკარს ზეითი წითელი არს სამცხისა, წილი ოძრახოსი, და სურამალს იქითი ნარინჯი არს წილი ეგროსისა და მტკვარს არაგვს იქითი წითელი არს წილი კახ-კუხოსისა, რომელიცა აწ უპყრავს მეფესა ქართლისასა. ნიშანი ამისნი ვითარცა სხვა ქარტასა შინა ეგრეთ იუწყე“.

ვახუშტის ატლასი <br> გაჩიანისა და გარდაბნის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Gachiani and Gardabani <br> „ქარტა ანუ რუკა ქართლოსის წილისა, რომელი წილად ხვდათ ძეთა მისთა გაჩიოს და გარდაბანოსს და შემდგომად ფარნაოზისაგან იქმნა გარდაბანს წილი ხუნანის საერისთოთ ნარინჯფერით აქ დაფერებული, ხოლო წითლით დაფერებული წილი გაჩიოსი იქმნა სამშვილდის საერისთოთ, და აწ არს ერთ სადროშოთ საბარათიანოდ, ხოლო მტკვარს იქითი წითელი არს კუხოსის წილი და ყაიყული წილი სომხითისა, რომელი უპყრავს ქართლოს. ყვითელი ქართლის წილი, ხოლო ნიშნი ესენი არიან“.

ვახუშტის ატლასი
გაჩიანისა და გარდაბნის რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of Gachiani and Gardabani
„ქარტა ანუ რუკა ქართლოსის წილისა, რომელი წილად ხვდათ ძეთა მისთა გაჩიოს და გარდაბანოსს და შემდგომად ფარნაოზისაგან იქმნა გარდაბანს წილი ხუნანის საერისთოთ ნარინჯფერით აქ დაფერებული, ხოლო წითლით დაფერებული წილი გაჩიოსი იქმნა სამშვილდის საერისთოთ, და აწ არს ერთ სადროშოთ საბარათიანოდ, ხოლო მტკვარს იქითი წითელი არს კუხოსის წილი და ყაიყული წილი სომხითისა, რომელი უპყრავს ქართლოს. ყვითელი ქართლის წილი, ხოლო ნიშნი ესენი არიან“.

ვახუშტის ატლასი <br> ქართლის რუკა (მტკვრის სამხრეთით) <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Kartli (to the South of Mtkvari) <br> „ქარტა ქართლისა მტკვრის სამხრეთის კერძოსი. სომხით-საბარათიანოსი და მეფის დროშისა, რომელსა შინა მჩენარებს ჴეობანი თვითვეულად ახალს პოვნილს უფლის ფელეს მენაკსა ზედა. ჩემ მიერ მეფი შვილი ვახუშტისაგან“.

ვახუშტის ატლასი
ქართლის რუკა (მტკვრის სამხრეთით)
Atlas of Vakhushti
The map of Kartli (to the South of Mtkvari)
„ქარტა ქართლისა მტკვრის სამხრეთის კერძოსი. სომხით-საბარათიანოსი და მეფის დროშისა, რომელსა შინა მჩენარებს ჴეობანი თვითვეულად ახალს პოვნილს უფლის ფელეს მენაკსა ზედა. ჩემ მიერ მეფი შვილი ვახუშტისაგან“.

ვახუშტის ატლასი <br> სომხით-საბარათიანოსა და საციციანოს რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Somkhit-Sabaratiano and Satsitsiano <br> „ქარტა ანუ რუკა საბარათიანო-სომხითისანი და საციციანოსი, ხეობა ალაგებად დახაზულ და ფერებულნი. ხოლო მთა რომელ მწვანით არს უტყეო უსოფლობითა არიან და მათ შინა მთა თეთრი თოვლიანი მთა არს, ხოლო ნიშნი ამისნი ვითარცა სხვა ქარტებთა შინა ეგრეთვე ამისნიცა“.

ვახუშტის ატლასი
სომხით-საბარათიანოსა და საციციანოს რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of Somkhit-Sabaratiano and Satsitsiano
„ქარტა ანუ რუკა საბარათიანო-სომხითისანი და საციციანოსი, ხეობა ალაგებად დახაზულ და ფერებულნი. ხოლო მთა რომელ მწვანით არს უტყეო უსოფლობითა არიან და მათ შინა მთა თეთრი თოვლიანი მთა არს, ხოლო ნიშნი ამისნი ვითარცა სხვა ქარტებთა შინა ეგრეთვე ამისნიცა“.

ვახუშტის ატლასი <br> ოსეთის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Ossetia <br> „რუკა აწინდელისა ოსეთისა, რომელი არს შორის კავკასიის მთასა შინა და განიყოფების ესე ოსეთი ესრეთ: ბასიანი, დიგორი, და დიგორი განიყოფის ჩერქესიძედ და ბადელიძედ, და დვალეთი განიყოფის: კასრისჴევად, ჟღელედ, ზრამაზისჴევად, ნარად, ზროგოდ, ზახად და თრუსოდ. და ამას ზედვე არს ჴევი, რომელი რუკასა ამას ზედა მოხაზული არს კვალად თაგაურად, ქურთაულად, ვალაგირად ანუ ფაიქომად თვისთვისითა საზღვრითა, მდინარითა, ციხითა, სიმაგრითა, და დაბნებითა და მთებითა, რომლის აღმოსავლით არს ჴევი, დასავლით სვანეთის კავკასი, სამხრით კავკასს იქით ქართლი და რაჭა, ჩდილოთ ჩერქეზის მთა და მთას იქით ჩერქეზი“.

ვახუშტის ატლასი
ოსეთის რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of Ossetia
„რუკა აწინდელისა ოსეთისა, რომელი არს შორის კავკასიის მთასა შინა და განიყოფების ესე ოსეთი ესრეთ: ბასიანი, დიგორი, და დიგორი განიყოფის ჩერქესიძედ და ბადელიძედ, და დვალეთი განიყოფის: კასრისჴევად, ჟღელედ, ზრამაზისჴევად, ნარად, ზროგოდ, ზახად და თრუსოდ. და ამას ზედვე არს ჴევი, რომელი რუკასა ამას ზედა მოხაზული არს კვალად თაგაურად, ქურთაულად, ვალაგირად ანუ ფაიქომად თვისთვისითა საზღვრითა, მდინარითა, ციხითა, სიმაგრითა, და დაბნებითა და მთებითა, რომლის აღმოსავლით არს ჴევი, დასავლით სვანეთის კავკასი, სამხრით კავკასს იქით ქართლი და რაჭა, ჩდილოთ ჩერქეზის მთა და მთას იქით ჩერქეზი“.

ვახუშტის ატლასი <br> ზემო ქართლისა და კლარჯეთის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Upper Kartli and Klarjeti <br> „ქარტა ზემო ქართლისა და კლარჯეთისა ანუ სამცხე-საათაბაგოსი, რომელსა შინა მჩენარებენ ჴეობანი და ადგილნი სანახებითა. ახალს პოვნილს უფლის ფელეს მენაკთა ზედა. მოხაზული მეფის შვილის ვახუშტისგან თვისის ყოვლის საზღვრითა“.

ვახუშტის ატლასი
ზემო ქართლისა და კლარჯეთის რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of Upper Kartli and Klarjeti
„ქარტა ზემო ქართლისა და კლარჯეთისა ანუ სამცხე-საათაბაგოსი, რომელსა შინა მჩენარებენ ჴეობანი და ადგილნი სანახებითა. ახალს პოვნილს უფლის ფელეს მენაკთა ზედა. მოხაზული მეფის შვილის ვახუშტისგან თვისის ყოვლის საზღვრითა“.

ვახუშტის ატლასი <br> იმერეთის, ოდიშისა და გურიის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map Imereti, Odishi, Guria <br> „რუკა იმერეთისა, ოდიშისა და გურიისა, რომელს უმდებარებს აღმოსავლით ქართლი, დასავლით შავი ზღვა, სამჴრით სამცხე, ჩდილოთ კავკასს იქით ჩერქეზი და მჩენარებს ჴეობანი და ადგილნი სვანეთით, ახალს ფელეს პოვნილს მენაკსა ზედა. დახაზული მეფის შვილის ვახუტისაგან“.

ვახუშტის ატლასი
იმერეთის, ოდიშისა და გურიის რუკა
Atlas of Vakhushti
The map Imereti, Odishi, Guria
„რუკა იმერეთისა, ოდიშისა და გურიისა, რომელს უმდებარებს აღმოსავლით ქართლი, დასავლით შავი ზღვა, სამჴრით სამცხე, ჩდილოთ კავკასს იქით ჩერქეზი და მჩენარებს ჴეობანი და ადგილნი სვანეთით, ახალს ფელეს პოვნილს მენაკსა ზედა. დახაზული მეფის შვილის ვახუტისაგან“.

ვახუშტის ატლასი <br> იმერეთის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Imereti <br> „რუკა იმერეთისა, რომელსა ზედა მჩენარებს არგვეთი, რაჭა, ლეჩხუმი, ოკრიბა, ვაკე, საჯავახო, საჩინო და საჩხეიძო. ახლად დახაზული ფელესის მენაკსა ზედა, თვისის მდინარითა, მთითა, ქალაქითა, ეკლესიით, მონასტრით, დაბნებითა და ციხეებითა“.

ვახუშტის ატლასი
იმერეთის რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of Imereti
„რუკა იმერეთისა, რომელსა ზედა მჩენარებს არგვეთი, რაჭა, ლეჩხუმი, ოკრიბა, ვაკე, საჯავახო, საჩინო და საჩხეიძო. ახლად დახაზული ფელესის მენაკსა ზედა, თვისის მდინარითა, მთითა, ქალაქითა, ეკლესიით, მონასტრით, დაბნებითა და ციხეებითა“.

ვახუშტის ატლასი <br> კახეთისა და ჰერეთის რუკა <br> Atlas of Vakhushti <br> The map of Kakheti and Hereti <br> „რუკა კახეთისა, კუხეთისა და ჰერეთისა და აწ მხოლოდ კახეთად წოდებულისა, რომელსა უმდებარებს აღმოსავლით დაღისტანი, სამხრით ყარაბაღი, ჩდილოთ ღლიღვ-ძურძუკი-ქისტი. და დასავლით ქართლი და ყაზახი, ახალს უფლისა ფელეს პოვნილს მენაკთა ზედა თვისის ეკლესიით, მონასტრით, მთით, მდინარით, დაბნებით, ციხით დიდოეთით, თუშეთით, ჩემ მიერვე მეფიშვილის ვახუშტისაგან“.

ვახუშტის ატლასი
კახეთისა და ჰერეთის რუკა
Atlas of Vakhushti
The map of Kakheti and Hereti
„რუკა კახეთისა, კუხეთისა და ჰერეთისა და აწ მხოლოდ კახეთად წოდებულისა, რომელსა უმდებარებს აღმოსავლით დაღისტანი, სამხრით ყარაბაღი, ჩდილოთ ღლიღვ-ძურძუკი-ქისტი. და დასავლით ქართლი და ყაზახი, ახალს უფლისა ფელეს პოვნილს მენაკთა ზედა თვისის ეკლესიით, მონასტრით, მთით, მდინარით, დაბნებით, ციხით დიდოეთით, თუშეთით, ჩემ მიერვე მეფიშვილის ვახუშტისაგან“.

ვახუშტის ატლასი <br> გენეალოგია ადამიდან ღვთისმშობელ მარიამამდე <br> Atlas of Vakhushti <br> Genealogy from Adam to Virgin

ვახუშტის ატლასი
გენეალოგია ადამიდან ღვთისმშობელ მარიამამდე
Atlas of Vakhushti
Genealogy from Adam to Virgin

ვახუშტის ატლასი <br> ოდიშის რუკა Atlas of Vakhushti <br> The map of Odishi „ქარტა ანუ რუკა ოდიშისა ეგურის წყლის დასავლეთის კერძოსი ზღვამდე. და შავი ზღვა აზავამდე, მისი შემდინარე მდინარენი ყუბანი და სხვანი და ქვეყანა ოდიში, აფხაზეთი და ჯიქეთი და კავკას იქითი ძველად ოსეთი და აწ ჩერქეზი და ყუბანი და ზღვის კიდე ძველად პაჭანიქი არ სხვისა სახელის მქონებელი“.

ვახუშტის ატლასი
ოდიშის რუკა Atlas of Vakhushti
The map of Odishi „ქარტა ანუ რუკა ოდიშისა ეგურის წყლის დასავლეთის კერძოსი ზღვამდე. და შავი ზღვა აზავამდე, მისი შემდინარე მდინარენი ყუბანი და სხვანი და ქვეყანა ოდიში, აფხაზეთი და ჯიქეთი და კავკას იქითი ძველად ოსეთი და აწ ჩერქეზი და ყუბანი და ზღვის კიდე ძველად პაჭანიქი არ სხვისა სახელის მქონებელი“.

ვახუშტის ატლასი. <br> აფხაზეთის რუკა <br> Atlas of Vakhushti. <br> The map of Abkhazia <br> „ქარტა ანუ რუკა აფხაზეთისა, რომელი განიყოფის იმერეთად, ოდიშად და გურიად, ხოლო იმერეთი განიყოფის არგვეთად, რაჭად, ლეჩხუმად, ვაკედ, ოკრიბად, საჩინოდ და საჩხეიძოდ, სვანნი მჩენარებენ მთით, წყლით, ეკლესია მონასტრით, ციხით და დაბნებით. ახალი დახაზული ფელესს მენაკსა ზედა“.

ვახუშტის ატლასი.
აფხაზეთის რუკა
Atlas of Vakhushti.
The map of Abkhazia
„ქარტა ანუ რუკა აფხაზეთისა, რომელი განიყოფის იმერეთად, ოდიშად და გურიად, ხოლო იმერეთი განიყოფის არგვეთად, რაჭად, ლეჩხუმად, ვაკედ, ოკრიბად, საჩინოდ და საჩხეიძოდ, სვანნი მჩენარებენ მთით, წყლით, ეკლესია მონასტრით, ციხით და დაბნებით. ახალი დახაზული ფელესს მენაკსა ზედა“.

ორმაგი პალიმფსესტი <br> სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV საუკუნეები<br>   Double Palimpsest <br> Gospel, 9th-10th, 12th-13th, 14th cc.

ორმაგი პალიმფსესტი
სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV საუკუნეები
  Double Palimpsest
Gospel, 9th-10th, 12th-13th, 14th cc.

ორმაგი პალიმფსესტი <br> სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV საუკუნეები<br> წმინდა მარკოზ მახარებელი, XIV საუკუნე <br> St. Mark the Evangelist <br> Double Palimpsest <br> Gospel, 9th-10th, 12th-13th, 14th cc.

ორმაგი პალიმფსესტი
სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV საუკუნეები
წმინდა მარკოზ მახარებელი, XIV საუკუნე
St. Mark the Evangelist
Double Palimpsest
Gospel, 9th-10th, 12th-13th, 14th cc.

ორმაგი პალიმფსესტი <br> სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV საუკუნეები<br> წმიდა მათე მახარებელი <br> მათე სახარების დასაწყისი <br> Double Palimpsest <br> Gospel, 9th-10th, 12th-13th, 14th cc. St. Mathew the Evangelist <br> Head of Tetraevangelion of Mathew <br>

ორმაგი პალიმფსესტი
სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV საუკუნეები
წმიდა მათე მახარებელი
მათე სახარების დასაწყისი
Double Palimpsest
Gospel, 9th-10th, 12th-13th, 14th cc. St. Mathew the Evangelist
Head of Tetraevangelion of Mathew

ორმაგი პალიმფსესტი <br> სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV საუკუნეები <br> წმინდა იოანე მახარებელი და წმიდა პროხორე <br> იოანეს სახარების დასაწყისი <br> Double Palimpsest <br> Gospel, 9th-10th, 12th-13th, 14th cc. <br> St. John the Evangelist and st. Prochore <br> Head of Tetraevangelion of John <br>

ორმაგი პალიმფსესტი
სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV საუკუნეები
წმინდა იოანე მახარებელი და წმიდა პროხორე
იოანეს სახარების დასაწყისი
Double Palimpsest
Gospel, 9th-10th, 12th-13th, 14th cc.
St. John the Evangelist and st. Prochore
Head of Tetraevangelion of John

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე <br> Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე
Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე <br> Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე
Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე <br> Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე
Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე <br> Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე
Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე <br> Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე
Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე <br> Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე
Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე <br> Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე
Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე <br> Four Gospels, 9th c.

ანბანდიდი სახარება, IX საუკუნე
Four Gospels, 9th c.

მარხვანი, ХIII-XIV საუკუნე <br> Triodion, 13th-14th cc.

მარხვანი, ХIII-XIV საუკუნე
Triodion, 13th-14th cc.

ფსალმუნი, X საუკუნე <br> Psalter, 10th c.

ფსალმუნი, X საუკუნე
Psalter, 10th c.

ლექციონარი, X საუკუნე <br> Lectionary, 10th c.

ლექციონარი, X საუკუნე
Lectionary, 10th c.

1440 წლის 20 მარტი. სავენახე მიწის წყალობის დაწერილი მანგლელ-თბილელი მთავარეპისკოპოს იოვანესი ქორეპისკოპოს დანიელ ნექისძისადმი <br> 20 March, 1440. Charter of donation a land for vineyard to Chorepiscopus Daniel Nekisdze from Iovane, Archbishop of Manglisi and Tbilisi.

1440 წლის 20 მარტი. სავენახე მიწის წყალობის დაწერილი მანგლელ-თბილელი მთავარეპისკოპოს იოვანესი ქორეპისკოპოს დანიელ ნექისძისადმი
20 March, 1440. Charter of donation a land for vineyard to Chorepiscopus Daniel Nekisdze from Iovane, Archbishop of Manglisi and Tbilisi.

1447 წლის 25 დეკემბერი. შეუვალობის სიგელი მეფე გიორგი VIII-ისა სვეტიცხოვლისადმი <br> 25 December, 1447. Immunity Charter of the King George VIII to Svetitskhoveli

1447 წლის 25 დეკემბერი. შეუვალობის სიგელი მეფე გიორგი VIII-ისა სვეტიცხოვლისადმი
25 December, 1447. Immunity Charter of the King George VIII to Svetitskhoveli

1447 წლის 25 დეკემბერი. შეუვალობის სიგელი მეფე გიორგი VIII-ისა სვეტიცხოვლისადმი <br> 25 December, 1447. Immunity Charter of the King George VIII to Svetitskhoveli

1447 წლის 25 დეკემბერი. შეუვალობის სიგელი მეფე გიორგი VIII-ისა სვეტიცხოვლისადმი
25 December, 1447. Immunity Charter of the King George VIII to Svetitskhoveli

ნევმირებული საგალობლები, X-XI საუკუნე <br> Neumatic Hymns, 10th-11th cc.

ნევმირებული საგალობლები, X-XI საუკუნე
Neumatic Hymns, 10th-11th cc.

საქართველოს ეროვნული არქივის საგამოფენო პავილიონში გამოფენა „ქართული ხელნაწერები UNESCO-ს მსოფლიო მეხსიერების რეესტრში“ 2018 წლის 10 იანვრიდან 10 თებერვლამდე მიმდინარეობდა.

2017 წლის ბოლოს საერთაშორისო რეესტრში უკვე მესამედ შეიტანეს ეროვნული არქივის მიერ წარდგენილი ნომინაცია, ამჯერად - სახარება-პალიმფსესტი IX-X, XII-XIII, XIV სს. 

ექსპოზიციაზე სწორედ იმ ხელნაწერებისა და ისტორიული საბუთების დედნები და ფოტოასლები იყო წარმოდგენილი, რომლებიც 2013 წლიდან UNESCO-ს მსოფლიო მეხსიერების რეესტრში მოხვდა. მათ შორისაა:

2017 წელი – სახარება-პალიმფსესტი, IX-X, XII-XIII, XIV სს.

ხელნაწერის ფურცლების დიდი ნაწილი პალიმფსესტურია. შიგადაშიგ ორმაგი პალიმფსესტებიც გვხვდება, რომლებშიც ქრონოლოგიურად სამი ფენა იკვეთება: უძველესი ფენა ასომთავრულია, ამ ეტაპზე იგი IX-X საუკუნით შეიძლება დათარიღდეს; XII-XIII საუკუნეებით დათარიღებული შუა ფენა ნუსხურია; ზედა, მესამე ფენაც ნუსხურადაა ნაწერი და შეიძლება უხეშად XIV საუკუნით დათარიღდეს.

ზედა, ქრონოლოგიურად ბოლო ფენის გადამწერი და შიგადაშიგ გამცხოველებელი არის ვინმე გიორგი, ხოლო მომგებელი - ბერი ესტატე.

ხელნაწერში მრავლად გხვდება ანდერძ-მინაწერები (XIII-XVIII სს.), რომლებიც შესრულებულია როგორც ასომთავრულით, ასევე ნუსხურითა და მხედრულით. შესაბამისად, ამ ხელნაწერის პალიმფსესტურ ფენებსა თუ ანდერძ-მინაწერებში წარმოდგენილია ქართული დამწერლობის განვითარების სამივე ეტაპი.

ხელნაწერი ეროვნულ არქივში შემოსულია 1924 წელს თორტიზის მონასტრიდან. მისი შესწავლა ჯერ კიდევ მიმდინარეობს.

 

2015 წელი – 8 უძველესი ხელნაწერი:

  • ანბანდიდი სახარება (IX ს.);
  • ფსალმუნი (ფრაგმენტი, X ს.);
  • ლექციონარი (ფრაგმენტი, X ს.);
  • ნევმირებული საგალობლები (ფრაგმენტი, X-XI სს.);
  • ვენახის წყალობის დაწერილი მანგლელ-თბილელი იოვანესი ქორეპისკოპოს დანიელ ნექისძისადმი (1440/1462 წწ., პალიმფსესტი);
  • შეუვალობის სიგელი მეფე ალექსანდრე დიდისა მაკუჭაძეებისადმი (1441 წ. პალიმფსესტი);
  • შეუვალობის განახლების სიგელი მეფე გიორგი VIII-ისა სვეტიცხოვლისადმი (1447 წ. პალიმფსესტი);
  • მარხვანი (XIII-XIV სს. პალიმფსესტი).

2013 წელი – ვახუშტი ბატონიშვილის ატლასი და „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“.

ატლასი ჩასმულია მწვანე ფერის მოზაიკურ მუყაოს ყდაში, შედგება 19 რუკისა და ბაგრატიონთა 2 გენეალოგიური სქემისგან. ავტოგრაფი ეროვნულ არქივში 1925 წელს სანკტ-პეტერბურგის სალტიკოვ-შჩედრინის ბიბლიოთეკიდან შემოვიდა. 1745 წლის ხელნაწერი ატლასი სრულად არის შემონახული.

ნაშრომში „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“ ჩართული იყო რუკები, ქრონიკები, კინკლოსი და საძიებელი. სავარაუდოდ, აზიის მუზეუმში მოხვედრისას ხელნაწერი დაიშალა და ატლასი ცალკე აიკინძა. დღეისათვის ეროვნულ არქივში ვახუშტის ატლასი და „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“ ორი ხელნაწერის სახითაა დაცული.

ნაშრომით ვახუშტი ბატონიშვილმა დაგვიტოვა საქართველოს პირველი სრული და საფუძვლიანი გეოგრაფიული აღწერა.

ექსპოზიციაზე ფართო საზოგადოებას საშუალება მიეცემა დეტალურად გაეცნოს ყველა იმ ქართულ დოკუმენტს, რომელთაც მსოფლიო მემკვიდრეობის სტატუსი მიენიჭა.