უკან დაბრუნება
ნუსხური. სახარება, XI-XII საუკუნეები. <br>
Nuskhuri script. The Gospel, 11ᵗʰ-12ᵗʰ centuries.

ნუსხური. სახარება, XI-XII საუკუნეები.
Nuskhuri script. The Gospel, 11ᵗʰ-12ᵗʰ centuries.

ასომთავრული. სახარება, IX საუკუნე. <br>
Asomtavruli script. The Gospel, 9ᵗʰ century.

ასომთავრული. სახარება, IX საუკუნე.
Asomtavruli script. The Gospel, 9ᵗʰ century.

ასომთავრული. ფსალმუნი, ფრაგმენტი, X საუკუნე. <br>
Asomtavruli script. The Psalm, fragment, 10ᵗʰ century.

ასომთავრული. ფსალმუნი, ფრაგმენტი, X საუკუნე.
Asomtavruli script. The Psalm, fragment, 10ᵗʰ century.

ნუსხური. მარხვანი. პალიმფსესტი, ქვედა ფენა - სომხური, X საუკუნე; ზედა ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე. 
<br>
Triodion. Palimpsest: the bottom layer written in Armenian and dates back to the 10 century; the top layer written in Nuskhuri script and dates back to the 14 century.

ნუსხური. მარხვანი. პალიმფსესტი, ქვედა ფენა - სომხური, X საუკუნე; ზედა ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე.
Triodion. Palimpsest: the bottom layer written in Armenian and dates back to the 10 century; the top layer written in Nuskhuri script and dates back to the 14 century.

ნუსხური. ნევმირებული საგალობლები, X-XI საუკუნები. <br>
Nuskhuri script. Neumetic Hymns, 10-11ᵗʰ centuries.

ნუსხური. ნევმირებული საგალობლები, X-XI საუკუნები.
Nuskhuri script. Neumetic Hymns, 10-11ᵗʰ centuries.

ნუსხური. სახარება, XI-XII საუკუნე. <br>
Nuskhuri script. The Gospel. XI-XII century.

ნუსხური. სახარება, XI-XII საუკუნე.
Nuskhuri script. The Gospel. XI-XII century.

ნუსხური. სახარება, XI-XII საუკუნე. <br>
Nuskhuri script. The Gospel. XI-XII century.

ნუსხური. სახარება, XI-XII საუკუნე.
Nuskhuri script. The Gospel. XI-XII century.

ნუსხური. სახარება, XI-XII საუკუნე. <br>
Nuskhuri script. The Gospel. XI-XII century.

ნუსხური. სახარება, XI-XII საუკუნე.
Nuskhuri script. The Gospel. XI-XII century.

მხედრული. ყმების შეწირულების სიგელი მეფე თამარისა შიომღვიმის მონასტრისადმი. 1202 წელი. მულაჟი. <br>
Mkhedruli script. The donation deed of the serfs, issued by the King Tamar to Shio-Mghvime monastery, 1202. Waxwork.

მხედრული. ყმების შეწირულების სიგელი მეფე თამარისა შიომღვიმის მონასტრისადმი. 1202 წელი. მულაჟი.
Mkhedruli script. The donation deed of the serfs, issued by the King Tamar to Shio-Mghvime monastery, 1202. Waxwork.

ნუსხური. მეფე დავით IV აღმაშენებლის ანდერძი შიომღვიმის მონასტრისადმი, 1123-1124 წლები. <br>
Nuskhuri script. The will of the King Davit IV Aghmashenebeli to the Shio-Mghvime monastery, 1123-1124

ნუსხური. მეფე დავით IV აღმაშენებლის ანდერძი შიომღვიმის მონასტრისადმი, 1123-1124 წლები.
Nuskhuri script. The will of the King Davit IV Aghmashenebeli to the Shio-Mghvime monastery, 1123-1124

ასომთავრული, ნუსხური. სახარება, პალიმფსესტი, პირველი ფენა - ასომთავრული, X საუკუნე; მეორე ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნეები; მესამე ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე. <br>

Asomtavruli, Nuskhuri script. The Gospel. Palimpsest. The first layer written in Asomtavruli script and dates back to the X century;
the second layer written in Nuskhuri script and dates back to the XI-XII centuries, the third layer written in Nuskhuri script and dates back to the XIV century

ასომთავრული, ნუსხური. სახარება, პალიმფსესტი, პირველი ფენა - ასომთავრული, X საუკუნე; მეორე ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნეები; მესამე ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე.
Asomtavruli, Nuskhuri script. The Gospel. Palimpsest. The first layer written in Asomtavruli script and dates back to the X century; the second layer written in Nuskhuri script and dates back to the XI-XII centuries, the third layer written in Nuskhuri script and dates back to the XIV century

ასომთავრული, ნუსხური. სახარება, პალიმფსესტი, პირველი ფენა - ასომთავრული, X საუკუნე; მეორე ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნეები; მესამე ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე. <br>
Asomtavruli, Nuskhuri script. The Gospel. Palimpsest. The first layer written in Asomtavruli script and dates back to the X century; the second layer written in Nuskhuri script and dates back to the XI-XII centuries, the third layer written in Nuskhuri script and dates back to the XIV century.

ასომთავრული, ნუსხური. სახარება, პალიმფსესტი, პირველი ფენა - ასომთავრული, X საუკუნე; მეორე ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნეები; მესამე ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე.
Asomtavruli, Nuskhuri script. The Gospel. Palimpsest. The first layer written in Asomtavruli script and dates back to the X century; the second layer written in Nuskhuri script and dates back to the XI-XII centuries, the third layer written in Nuskhuri script and dates back to the XIV century.

ასომთავრული, ნუსხური. სახარება, პალიმფსესტი, პირველი ფენა - ასომთავრული, X საუკუნე; მეორე ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნეები; მესამე ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე. <br>
Asomtavruli, Nuskhuri script. The Gospel. Palimpsest. The first layer written in Asomtavruli script and dates back to the X century; the second layer written in Nuskhuri script and dates back to the XI-XII centuries, the third layer written in Nuskhuri script and dates back to the XIV century.

ასომთავრული, ნუსხური. სახარება, პალიმფსესტი, პირველი ფენა - ასომთავრული, X საუკუნე; მეორე ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნეები; მესამე ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე.
Asomtavruli, Nuskhuri script. The Gospel. Palimpsest. The first layer written in Asomtavruli script and dates back to the X century; the second layer written in Nuskhuri script and dates back to the XI-XII centuries, the third layer written in Nuskhuri script and dates back to the XIV century.

ნუსხური. გამოკრებილი სახარებანი, XIV-XV საუკუნეები. <br>
Nuskhuri script. Selected Passages from Gospel, XIV-XV centuries.

ნუსხური. გამოკრებილი სახარებანი, XIV-XV საუკუნეები.
Nuskhuri script. Selected Passages from Gospel, XIV-XV centuries.

ნუსხური. თვენი, XIII საუკუნე. <br>
Nuskhuri script. Menaion, 13ᵗʰ century.

ნუსხური. თვენი, XIII საუკუნე.
Nuskhuri script. Menaion, 13ᵗʰ century.

ნუსხური. სადღესასწაულო, XIII საუკუნე. <br>
Nuskhuri script. Festal Menaion, 13ᵗʰ century.

ნუსხური. სადღესასწაულო, XIII საუკუნე.
Nuskhuri script. Festal Menaion, 13ᵗʰ century.

ნუსხური. გულანი, XVI საუკუნე. <br>
Nuskhuri script. Gulani, 16ᵗʰ century.

ნუსხური. გულანი, XVI საუკუნე.
Nuskhuri script. Gulani, 16ᵗʰ century.

ნუსხური. გულანი, XVI საუკუნე. <br>
Nuskhuri script. Gulani, 16ᵗʰ century.

ნუსხური. გულანი, XVI საუკუნე.
Nuskhuri script. Gulani, 16ᵗʰ century.

მხედრული, ქვედა ფენა - სომხური, პალიმფსესტი. გიორგი VIII-ის შეწირულების სიგელი სვეტიცხოვლისადმი. 1447 წელი, 25 დეკემბერი. <br>
Mkhedruli script, Bottom layer written in Armenian. Palimpsest. Donation Charter.

მხედრული, ქვედა ფენა - სომხური, პალიმფსესტი. გიორგი VIII-ის შეწირულების სიგელი სვეტიცხოვლისადმი. 1447 წელი, 25 დეკემბერი.
Mkhedruli script, Bottom layer written in Armenian. Palimpsest. Donation Charter.

ნუსხური. ლიტურგიკული კრებული, XVI-XVII საუკუნეები. <br>
Nuskhuri script. The Liturgical collection, 16ᵗʰ-17ᵗʰ centuries.

ნუსხური. ლიტურგიკული კრებული, XVI-XVII საუკუნეები.
Nuskhuri script. The Liturgical collection, 16ᵗʰ-17ᵗʰ centuries.

მხედრული. კინკლოსი, 1713 წელი. <br>
Mkhedruli script. Kinklos, 1713.

მხედრული. კინკლოსი, 1713 წელი.
Mkhedruli script. Kinklos, 1713.

მხედრული. შეწირულების წიგნი კათალიკოს დოროთეოსისა იტრიის ეკლესიისადმი. მინიატურის მხატვარი - აკაკი. 1589-1599 წწ. <br>
Mkhedruli script. The donation book by the Catholicos Doroteos to the Itria church.
Parchment. 1589-1599.

მხედრული. შეწირულების წიგნი კათალიკოს დოროთეოსისა იტრიის ეკლესიისადმი. მინიატურის მხატვარი - აკაკი. 1589-1599 წწ.
Mkhedruli script. The donation book by the Catholicos Doroteos to the Itria church. Parchment. 1589-1599.

მხედრული. ალექსანდრე I-ის წყალობის სიგელი მაკუჭასძეებისადმი, 20 მარტი, 1440 წელი. <br>
Mkhedruli script. Grant charter of Aleksandre I to the Makuchasdzes 20 March, 1440.

მხედრული. ალექსანდრე I-ის წყალობის სიგელი მაკუჭასძეებისადმი, 20 მარტი, 1440 წელი.
Mkhedruli script. Grant charter of Aleksandre I to the Makuchasdzes 20 March, 1440.

მხედრული, ნუსხური. სავენახე მიწის წყალობის დაწერილი მანგლელ-თბილელი მთავარეპისკოპოს იოვანესი ქორეპისკოპოს დანიელ ნექისძისადმი, პალიმფსესტი. ქვედა ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნე; ზედა ფენა - მხედრული, 1462 წელი. <br>
Mkhedruli, Nusxuri scripts. The grace book of the vineyard land, issued by the Manglel-
Tbileli archbishop Iovane to the chorbishop Daniel Nekisdze. The bottom layer written in
Nuskhuri script, XII-XIIIth century; The top layer written in Mkhedruli scripts, 1462.

მხედრული, ნუსხური. სავენახე მიწის წყალობის დაწერილი მანგლელ-თბილელი მთავარეპისკოპოს იოვანესი ქორეპისკოპოს დანიელ ნექისძისადმი, პალიმფსესტი. ქვედა ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნე; ზედა ფენა - მხედრული, 1462 წელი.
Mkhedruli, Nusxuri scripts. The grace book of the vineyard land, issued by the Manglel- Tbileli archbishop Iovane to the chorbishop Daniel Nekisdze. The bottom layer written in Nuskhuri script, XII-XIIIth century; The top layer written in Mkhedruli scripts, 1462.

საზედაო ასო “შ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე. <br>
The capital letter “SH”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “შ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე.
The capital letter “SH”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასოები “მ” და “ო”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე. <br>
The capital letters “M” and “O”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century

საზედაო ასოები “მ” და “ო”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე.
The capital letters “M” and “O”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century

საზედაო ასო “ღ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე. <br>
The capital letter “GH”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “ღ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე.
The capital letter “GH”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “ვ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე. <br>
The capital letter “V”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “ვ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე.
The capital letter “V”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “გ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე. <br>
The capital letter “G”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “გ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე.
The capital letter “G”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “ო”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე. <br>
The capital letter “O”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “ო”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე.
The capital letter “O”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “გ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე. <br>
The capital letter “G”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

საზედაო ასო “გ”. ნუსხური. კონდაკი, XV საუკუნე.
The capital letter “G”. Nuskhuri script. Kontakion, 15th century.

იოანე მახარებელი და პროხორე. სახარება, პალიმფსესტი, X, XII-XIII, XIV საუკუნეები. <br>
John the Apostle and Prokhore. The Gospel. Palimpsest. X , XI-XII, XIVth centuries.

იოანე მახარებელი და პროხორე. სახარება, პალიმფსესტი, X, XII-XIII, XIV საუკუნეები.
John the Apostle and Prokhore. The Gospel. Palimpsest. X , XI-XII, XIVth centuries.

მარკოზ მახარებელი. სახარება, პალიმფსესტი, X, XII-XIII, XIV საუკუნეები. <br>
Mark the Apostle. Asomtavruli, The Gospel. Palimpsest. X , XI-XII, XIVth centuries.

მარკოზ მახარებელი. სახარება, პალიმფსესტი, X, XII-XIII, XIV საუკუნეები.
Mark the Apostle. Asomtavruli, The Gospel. Palimpsest. X , XI-XII, XIVth centuries.

მათე მახარებელი. სახარება, პალიმფსესტი, X, XII-XIII, XIV საუკუნეები. <br>
Matthew the Apostle. The Gospel. Palimpsest. X , XI-XII, XIVth centuries

მათე მახარებელი. სახარება, პალიმფსესტი, X, XII-XIII, XIV საუკუნეები.
Matthew the Apostle. The Gospel. Palimpsest. X , XI-XII, XIVth centuries

ნუსხური. სვინაქსარი, ფრაგმენტი, 1781 წელი. <br>
Nuskhuri script. Synaxarion, fragment. 1781.

ნუსხური. სვინაქსარი, ფრაგმენტი, 1781 წელი.
Nuskhuri script. Synaxarion, fragment. 1781.

ნუსხური. ვამიყ შაბურისძის შეწირულების სიგელი ბოდორნის ეკლესიისადმი, 1474 წ. 24 ივნისი. <br>
Nuskhuri script. Donation charter of Vamiq' Shaburisdze to the church of Bodorna, 1474. 24 June.

ნუსხური. ვამიყ შაბურისძის შეწირულების სიგელი ბოდორნის ეკლესიისადმი, 1474 წ. 24 ივნისი.
Nuskhuri script. Donation charter of Vamiq' Shaburisdze to the church of Bodorna, 1474. 24 June.

ასომთავრული. საღვთისმსახურო ტექსტი. ფრაგმენტი, X საუკუნე. <br>
Asomtavruli script. Lectionarium, 9th century.

ასომთავრული. საღვთისმსახურო ტექსტი. ფრაგმენტი, X საუკუნე.
Asomtavruli script. Lectionarium, 9th century.

მხედრული, დედაბრული ხელი. ქალვაჟიანი, XIX საუკუნის პირველი ნახევარი. <br>
Mkhedruli script, dedabruli writing. Qalvazhiani, first half of the 19th century.

მხედრული, დედაბრული ხელი. ქალვაჟიანი, XIX საუკუნის პირველი ნახევარი.
Mkhedruli script, dedabruli writing. Qalvazhiani, first half of the 19th century.

მხედრული. მოურაობის წყალობის წიგნი გიორგი XII-ისა ეშიკაღასბაშ ალექსანდრე მაყაშვილისადმი, 1798 წ. <br>
Mkhedruli scrip. The grace book of managing, issued by the King George XII to Eshikaghasbash Alexandre Makashvili, 1798

მხედრული. მოურაობის წყალობის წიგნი გიორგი XII-ისა ეშიკაღასბაშ ალექსანდრე მაყაშვილისადმი, 1798 წ.
Mkhedruli scrip. The grace book of managing, issued by the King George XII to Eshikaghasbash Alexandre Makashvili, 1798

მხედრული. დათუნა ქვარიანი, წმინდა გიორგის ლექსად თქმული ცხოვრება, XVII საუკუნე. <br>
Mkhedruli script. The Life of St. George in Verse, XVII century.

მხედრული. დათუნა ქვარიანი, წმინდა გიორგის ლექსად თქმული ცხოვრება, XVII საუკუნე.
Mkhedruli script. The Life of St. George in Verse, XVII century.

მხედრული. იაზონის და მედეას ამბავი, XVII საუკუნე. <br>
Mkhedruli script. The Story of Jason and Medea, XVII century.

მხედრული. იაზონის და მედეას ამბავი, XVII საუკუნე.
Mkhedruli script. The Story of Jason and Medea, XVII century.

მხედრული. კანონიკური შინაარსის კრებული, XIX საუკუნე. <br>
Mkhedruli script. Canonic collection, XIX century.

მხედრული. კანონიკური შინაარსის კრებული, XIX საუკუნე.
Mkhedruli script. Canonic collection, XIX century.

მხედრული. თეიმურაზ I, ლექსთა კრებული, XVIII საუკუნე. <br>
Mkhedruli script. The King Teimuraz I, collection of poems. XVIII century.

მხედრული. თეიმურაზ I, ლექსთა კრებული, XVIII საუკუნე.
Mkhedruli script. The King Teimuraz I, collection of poems. XVIII century.

მხედრული. საისტორიო კრებული, 1813-1826 წწ. <br>
Mkhedruli script. Historical collection. 1813-1826.

მხედრული. საისტორიო კრებული, 1813-1826 წწ.
Mkhedruli script. Historical collection. 1813-1826.

ასომთავრული, ნუსხური. სახარება, პალიმფსესტი, პირველი ფენა - ასომთავრული, X საუკუნე; მეორე ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნეები; მესამე ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე. <br>
Asomtavruli, Nuskhuri script. The Gospel. Palimpsest. The first layer written in Asomtavruli script and dates back to the X century; the second layer written in Nuskhuri script and dates back to the XI-XII centuries, the third layer written in Nuskhuri script and dates back to the XIV century.

ასომთავრული, ნუსხური. სახარება, პალიმფსესტი, პირველი ფენა - ასომთავრული, X საუკუნე; მეორე ფენა - ნუსხური, XII-XIII საუკუნეები; მესამე ფენა - ნუსხური, XIV საუკუნე.
Asomtavruli, Nuskhuri script. The Gospel. Palimpsest. The first layer written in Asomtavruli script and dates back to the X century; the second layer written in Nuskhuri script and dates back to the XI-XII centuries, the third layer written in Nuskhuri script and dates back to the XIV century.

„ქართული ანბანის სამი სახეობის ცოცხალი კულტურის - ასომთავრული, მხედრული და ნუსხური დამწერლობის თანაარსებობის უწყვეტი ტრადიციისთვის" იუნესკოს მსოფლიო არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის სტატუსის მინიჭებასთან დაკავშირებით, იუსტიციის სამინისტროს ეროვნულ არქივში გამოფენა „ქართული ანბანის სამი სახეობა“ 2016 წლის დეკემბერში გაიმართა.

ექსპოზიციაზე წარმოდგენილი იყო ასომთავრულად, ნუსხურად და მხედრულად შესრულებული ქართული დამწერლობის ნიმუშების - ხელნაწერებისა და ისტორიული საბუთების ორიგინალები და ფოტოასლები, რომლებიც ქართული დამწერლობის განვითარების სამივე ეტაპს ასახავს.

გამოფენაზე დამთვალიერებელმა იხილა როგორც ქართველ მეფეთა და კათოლიკოს-პატრიარქთა მიერ გაცემული საბუთები, ისე პალიმფსესტური ფურცლებისა და მინიატურების შემცველი უძვირფასესი ხელნაწერები. მათ შორის: ანბანდიდი სახარება (IX საუკუნე), XII-XIII საუკუნეების მინიატურული სახარება, ასევე, მინიატურული ლოცვანი, ჰიმნოგრაფიული კრებული, პალიმფსესტური სახარება, მარხვანი და სამოციქულო, გიორგი ერისთავის „გაყრა“ (XIX საუკუნე), დავით თუმანიშვილის საისტორიო კრებული (XIX საუკუნე), მეფეების: გიორგი მეორის, დავით IV აღმაშენებლის, თამარის, ლაშა-გიორგის   სიგელები; არსენ ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესის, კათოლიკოს ანტონ პირველის საბუთები და სხვა.

გამოფენის კურატორი: ქეთევან ასათიანი.